Wzór piłkarskiego menadżera-Herbert Chapman i nowa taktyka

Jedną z barwniejszych postaci angielskiej ligi był Herbert Chapman. Największe sukcesy odnosił on w latach 30 z Arsenalem, ale został zapamiętany głównie z powodów jego poglądów na piłkę nożną i taktykę. Kim był zatem pierwszy menadżer w Anglii?

Przeciętny piłkarz

Chapman urodził się w Kiveton Park. Jego kariera nie była spektakularna, a jego umiejętności nie wyróżniały się spośród umiejętności pozostałych piłkarzy. Był po prostu piłkarskim przeciętniakiem. Mimo to w swojej karierze zagrał przynajmniej w kilkunastu klubach.

Trenerem został przez przypadek. Po jednym z meczów w 1907 roku kolega powiedział mu, że otrzymał propozycję prowadzenia Northampton. Jego znajomy chciał jednak jeszcze kontynuować karierę zawodnika, więc odmówił klubowi i polecił jednocześnie Chapmana do tej roli.

Przełomowa taktyka

Początki nie były zbytnio obiecujące. Chapman koniecznie chciał naśladować Szkotów, którzy w tamtym czasie grali krótkimi, szybkimi podaniami. Po raz pierwszy w historii Chapman kazał swoim zawodnikom wycofywania się co jakiś czas na swoją połowę, aby zmusić przeciwników do ataku. Jeden z zawodników Chapmana komentował jego taktykę w następujący sposób:

Szukaliśmy systemu , który z każdego zawodnika wyciskałby maksimum możliwości, dzięki czemu w każdym z pól karnych mieliśmy po jednym wolnym zawodniku. Nie chodziło nam o koncentrację gry w środkowym polu lub inwazje na pole karne przeciwnika… Nasze cele osiągaliśmy poprzez wciąganie rywali skutecznym cofaniem do obrony by później powstrzymać atak przed linią pola karnego i wyprowadzić szybka kontrę dzięki długim podaniom do skrzydłowych

Życie nie było jednak tak kolorowe i w 1919 roku Chapman został dożywotnio zdyskwalifikowany. Powodem były nielegalne rachunki piłkarzy w jednym z klubów, który prowadził Chapman w tamtym czasie. Dodatkowo przyjęta taktyka powodowała szykany ze strony innych trenerów. W tamtym czasie jedynym słusznym wariantem taktycznym była gra ofensywna. Chapman postanowił się wyłamać z tego trendu, co początkowo nie przysporzyło mu fanów.

Pierwsze sukcesy

Chapman po kilku latach i po złożeniu odwołania otrzymał kolejną posadę, tym razem w Langhey. W 1922 roku Chapman wygrał Puchar Anglii. Krytyka jego stylu gry mimo sukcesów była bardzo powszechna. Największym zarzutem było wycofywanie środków obrońców, przez co cała taktyka uważana była za całkowite zaprzeczenie wszystkich panujących zasad.

Ostatecznie Chapman trafił do Arsenalu. Tam rozpoczął współpracę między innymi z Reepem, który zaczynał tworzyć podwaliny piłkarskiej statystyki. Oprócz tego zajął się również krytyką innych trenerów, którzy według niego nie potrafili zastosować żadnej taktyki. System, który królował w Anglii był niezbyt finezyjny i w dużej mierze polegał na dalekim podaniu piłki do napastników, których w wyjściowym składzie było przynajmniej kilku. Chapman nie bał się mówić głośno o tym, że taka taktyka jest błędna i starał się powoli rewolucjonizować sposób myślenia Anglików o futbolu. Anglia jednak nie chciała przyjąć nowej myśli szkoleniowej, co nie było niczym niezwykłym biorąc pod uwagę całą historię tej dyscypliny.

Era Arsenalu

Chapman zasłynął z jeszcze jednej rzeczy. Uważa się go za pierwszego angielskiego menadżera. Cotygodniowe odprawy taktyczne, innowacyjne ustawienie W-M (3-2-2-3), wyjazdy na mecze innych drużyn, aby móc obserwować potencjalne nowe nabytki klubu to tylko niektóre z jego działań. Podobno Chapman decydował nawet o tym, jakich utworów kibice będą słuchać w trakcie przerwy w meczu.

Chapman zdobył z Arsenalem między innymi Puchar Anglii w 1930 roku. W 2003 roku został włączony do Galerii Sław Angielskiego Futbolu. Jego popiersie do dzisiaj stoi przy wejściu na jedną z trybun Emirates Stadium. Można uznać, że pośrednią przyczyną jego śmierci był ukochany futbol. Po jednym z wyjazdów na którym obserwował zawodników innych klubów nabawił się przeziębienia, które później zmieniło się w zapalenie płuc. Chapman zmarł z tego powodu krótko przed 56. urodzinami. Z początku wyszydzany trener stał się wzorem piłkarskiego menadżera, którego jest obecny do tej pory w futbolu.